مونتاژ صحیح انواع بیرینگ و یاتاقان Bearing mounting و با ابزار مناسب در افزایش طول عمر ، کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری و تعمیرات و افزایش راندمان و کاهش خرابی بلبرینگ و رولبیرینگ های صنعتی بسیار اهمیت دارد . در این جا خلاصه ای از فرآیندها و روشهای صحیح مونتاژ بیرینگ ها آموزش داده میشود. امید است این مقاله برای تعمیر کاران ، مهندسان طراحی ، متخصصان و تکنسینهای تعمیراتی ، سرپرستان نصب و تعمیرات تجهیزات مختلف از جمله انواع گیربکسها و چرخ ها و چرخدنده و شافت و هوزینگ ها در ایران مفید واقع گردد.

آماده سازیهای قبل از مونتاژ-Preparing prior to mounting

• برنامه ریزی planning ( آماده سازی دستورالعملها و نقشه ها و الزامات اجزایی – بیرینگ ها از نظر ابعادی به سه دسته کوچک small bearing با قطر داخلی کمتر از 80 میلیمتر ، متوسط medium bearing با قطر داخلی از 80 تا 200 میلیمتر و بزرگ large bearing با قطر داخلی بزرگتر از 200 میلیمتر )
• نظافت cleanliness محیط ( آماده سازی محیط پیرامون از هر نوع آلودگی ، غبار و نظافت قطعات و اجزا و تجهیزات مرتبط و درگیر با بیرنگ ها )
• زدودن مواد و روغنهای نگهدارنده از روی بیرینگ نوremoving the preservative from new bearing ( بلبرینگ و رولبرینگ های نو در پوششی بصورت آکبند و دارای سطحی آغشته به روغن نگهدارنده میباشد که سطوح بیرینگ را از زنگ زدگی و خوردگی محافظت مینماید – حتما کنترل گردد که بیرینگ دارای کیفیت مناسب بسته بندی باشد )
• کنترل قطعات مرتبط checking associated components ( از نظر ابعادی ، ظاهری ، متریال و جنس ، کیفیت سطوح بر روی شافت و هوزینگ و سیلندریکال یا مخروطی بودن شافت و …)
• ایمنی safety ( رعایت اصول ایمنی در نصب ، تجهیزات و ابزار آلات مناسب و لوازم حفاظت فردی )
• آماده سازی قطعات preparing components ( بیرینگ و قطعات مربوطه در محلی تمیز و نزدیک به محل انجام فعالیت و عاری از آلودگی باشد )

جابجایی و حمل بیرینگها – Bearing handling

استفاده از دستکشهای ضد حرارت و روغن مخصوص و ابزار آلات جابجایی و حمل مناسب بیرینگ هنگام نصب بیرینگ ها به روش گرم و یا بیرینگ های با پوشش روغنی و یا بیرینگ های با اندازه بزرگ که تک نفره قابل حمل نباشد

با رعایت مناسب روشهای حمل و جابجایی میتوان از برخی خرابیهای بیرینگ ها جلوگیری کرد.

برای شناخت حساسیتهای بیرینگ ها بهتر است اجزای بیرینگ ها را بیشتر بشناسیم

روشهای مونتاژ سرد انواع بیرینگ – cold mounting

• روشهای مکانیکی
• روش استفاده از جک مونتاژ
• روش تزریق روغن پر فشار
• روش استفاده از سنسور مونتاژ ( ترکیبی )

نکته مهم:

هنگام مونتاژ بیرینگ بر روی شافت و یا در هوزینگ ( خصوصا ) بیرینگ هایی که با انطباق پرسی نصب میگردند ، باید دقت شود که ضربه و فشار یا فقط به رینگ درگیر با شافت و یا رینگ درگیر با هوزینگ وارد شود و در غیر اینصورت همزمان به هر دو رینگ داخل و خارج . در صورتیکه فشار و ضربه به رینگ مخالف وارد شود خرابیهای غیر قابل جبرانی بوجود می آورد که بعضا در هنگام مونتاژ و بعضی اوقات در حین کار خود را نشان میدهند.

روشهای مکانیکی

بیرینگ با سوراخ سیلندریکال:

a-ابزاری مخصوص در اندازه های کوچک که اکثرا برای خودرو و ماشین آلات سبک بکار میرود و همزمان به رینگ داخل و خارج فشار وارد می آورد . مناسب برای زمانیکه رینگ داخل و خارج همزمان در جای خود بصورت پرسی وارد میگردند.

b,c-شافت دارای رزوه ، میتواند کار را برای پیشرانش بلبرینگ روی خود راحت نماید و البته جاگیری محوری در نقطه مناسب را بهتر انجام میدهد.

d-مطابق ردیف قبل با این تفاوت که استفاده از پیچ مرکزی برای پیشرانش استفاده میگردد. این مورد نیز برای اندازه های کوچک مناسب میباشد و البته فقط برای پرس روی شافت.

البته برای جا زدن بیرینگ در هوزینگ بصورت پرسی نیز تجهیزاتی موجود است که در زیر میبینید

بیرینگ با سوراخ مخروطی

بیرینگ های کوچک یا با اندازه متوسط میتوانند بر روی شافت مخروطی بوسیله ابزار پرس یا مهره قفل دار سوار شوند. استفاده از مهره مخصوص برای محکم کردن بیرینگ بر روی شافت مخروطی که با استفاده از آچار مخصوص مهره روی شافت به جلو حرکت میکند.

روشهای دیگر از جمله استفاده از سیستم درایو آپ Drive up یا همان جک هیدرولیک دنده دار است که روی رزوه شافت سوار و محکم میگردد. این روش معمولا برای قطرهای بالای 50 میلیمتر استفاده میشود.

روش دیگر استفاده همزمان از درایو آپ و فشار روغن Oil injection است. این روش برای بیرینگ های با قطر متوسط به بالا استفاده میشود.

روش دیگر استفاده از فشار روغن و سنسور مونتاژ بطور همزمان میباشدکه بیشتر برای قطرهای بزرگ مناسب میباشد.

نکته نهایی

به طور کلی باید به یاد داشت که در هنگام مونتاژ بیرینگ در صورت درگیر بودن رینگ داخل و یا رینگ خارج اکیدا ضربه یا فشار به رینگ مقابل وارد نشود یعنی در صورت درگیری رینگ خارجی ضربه یا فشار به همان رینگ خارجی وارد گردد یا از خرابی زود هنگام بیرینگ جلوگیری گردد

متاسفانه بسیار مشاهده شده که بدلیل عدم وجود ابزار مناسب در ابتدا ، مونتاژ به طور غلط انجام میگردد که خود باعث بروز خرابیهایی در بیرینگ میگردد و این امر باعث کاهش عمر بیرینگ میگردد